Prof. Dr.
Herken indiyə qədər " genlərdə var
olanlar dəyişməz , var olan şey mütləq şəkildə ortaya çıxar və maneə törədilə
bilməz " olaraq bilinənlərin , indiki vaxtda gəlinən nöqtədə doğru
olmadığının söylədi.
Bu mövzuda
Avropa ölkələrində siçanlar üzərində təcrübələr edildiyini və balalarına yaxşı baxanların
kortizol səviyyələrinin stressə məruz qalanda yüksəldiyi nəticəsinə gəlindiyini
bildirən Herken , bunları söylədi:
"Yaxşı
baxan anaya pis baxılan bala , pis baxan anaya yaxşı baxılan bala verilir.
Doğumdan 12 saat sonra dəyişdirilir. Bir gün sonra yaxşı baxılan, stressi,
kortizolu aşağı olan siçanlar pis baxan
anaya verildiyində kortizol səviyyələri yüksəlmiş olur.Digər siçanlar balaları üçün isə tam tərsi olduğu görülür. Buradan ana atanın yaxşı baxımının uşağın stress səviyyəsini saldığını
anlaya bilirik, ana və ata tərəfindən yaxşı baxılan , şəfqət görən uşağın gen dəyişikliyi
sürəti düşür. "
"Xarici
faktorlar genlər üzərində təsirli "
Pis bəslənmə
, ailə içi ünsiyyət pozuqluğu, hava çirkliliyi, radiosiyaya məruz qalma , doğum
vaxtı dərmanlardan istifadə , körpənin əmzirilme müddəti kimi bəzi faktorların
genlərin dəyişmə sürətində təsirli olduğuna diqqəti çəkən Herken , buna
qarşılıq genləri möhkəm birinin ekoloji faktorlar ailə içi mənfi münasibətlər , fiziki və ya cinsi zədəyə məruz
qaldığında ruh dünyasının dəyişdiyini və beynində qalıcı ziyanlar meydana gəldiyini
bildirdi.
Ana ata
sevgisinin , şəfqətin, tutumun , marağın uşağı ruhi xəstəliklərə qarşı
qoruduğunu vurğulayan Həsən Herken , bunları qeyd etdi:
"Yəni
geni sağlamkən mənfi ekoloji şərtlərə , psixoloji, bioloji və ictimai istiqamətdən
pis şərtlərə məruz qalsanız ruhi xəstəlik inkişaf edə bilir. Genlərinizin
narahatlığa uyğunluq meydana gətirəcək qisimlər varsa belə optimal ətraf şərtləri,
möhkəm ana ata tutumları və dayanışmasıyla bu narahatlıq və ortaya çıxmır ya da
çıxması gecikir. Onun üçün ' genlər mütləq təyin ' fikri artıq indiki vaxtda
etibarlı deyil. Bunu dəqiq bir şəkildə söyləyə bilərəm. "
Комментариев нет:
Отправить комментарий